IQ 4 AI

Het IQ van AI: Een Kritische Blik op IQ als Maatstaf voor AI

Tijdens een recente persconferentie liet OpenAI-CEO Sam Altman een opvallende opmerking vallen: volgens hem verbetert de "IQ" van kunstmatige intelligentie (AI) elk jaar met een standaarddeviatie. Hoewel Altman meteen verduidelijkte dat dit geen wetenschappelijke meting was, maar eerder een "vibe" of spirituele observatie, zet deze uitspraak aan tot nadenken. Hoe passend is het eigenlijk om de capaciteiten van AI te vergelijken met de IQ-testen die voor mensen ontworpen zijn?

IQ als Metafoor voor AI-Voortgang
De opmerking van Altman vangt de verbeelding. Het idee dat AI op een vergelijkbare schaal groeit als menselijke intelligentie suggereert een continue en meetbare verbetering. In de praktijk gebruiken veel AI-enthousiastelingen IQ-testen als benchmark om de 'intelligentie' van AI-modellen te evalueren. De logica hierachter lijkt simpel: als een AI-systeem steeds beter presteert op taken die vergelijkbaar zijn met menselijk logisch en abstract denken, dan zou dit kunnen wijzen op een stijgende intelligentie.

De Beperkingen van IQ-Testen
Echter, veel experts zijn kritisch over deze vergelijking. IQ-testen meten slechts een beperkt spectrum van menselijke vaardigheden, voornamelijk gericht op abstract en logisch redeneren. Sandra Wachter, een onderzoeker gespecialiseerd in technologie en regelgeving aan de Universiteit van Oxford, merkt op dat het vergelijken van de prestaties van AI met menselijke IQ-scores "als appels met peren vergelijken" is. Ze wijst erop dat hoewel IQ-tests enig inzicht geven in bepaalde aspecten van cognitieve vermogens, ze niet de volledige breedte van menselijke intelligentie – en zeker niet die van een op algoritmes gebaseerde machine – kunnen dekken.

Historisch gezien zijn IQ-testen ook niet zonder controverse. Oorspronkelijk ontwikkeld met invloeden uit ideeën over eugenetica, zijn deze testen niet alleen cultureel gebonden maar ook vatbaar voor vooringenomenheid. AI-modellen daarentegen profiteren van enorme hoeveelheden data, waaronder talloze voorbeelden van IQ-testvragen die online circuleren. Dit maakt het voor AI relatief eenvoudig om patronen te herkennen en "goed te scoren" zonder daadwerkelijk te beschikken over de genuanceerde, praktische intelligentie die mensen kenmerkt.

AI's Unieke Vermogens
Onderzoekers benadrukken dat AI een aantal inherente voordelen heeft als het gaat om het oplossen van dergelijke tests. Terwijl mensen te maken hebben met beperkingen als werkgeheugen, afleidingen en subjectieve interpretaties van vragen, beschikt een AI over een vrijwel onbeperkte capaciteit om informatie op te slaan en direct toegang te krijgen tot grote hoeveelheden kennis. Dit betekent dat een hoge score op een IQ-test vaak meer iets zegt over de herhaling en de patronen in de test dan over een echte "intelligentie".

Bovendien is het trainen van een AI op het herhaaldelijk uitvoeren van IQ-testen niet vergelijkbaar met hoe mensen leren en problemen oplossen in het dagelijks leven. Waar een mens geconfronteerd wordt met de noodzaak om te multitasken, emoties te reguleren en contextuele nuances op te pikken, draait een AI-systeem simpelweg op algoritmen die specifiek getraind zijn om bepaalde patronen te herkennen.

Naar Betere Maatstaven voor AI
De discussie rondom IQ als maatstaf voor AI leidt tot een bredere vraag: hoe moeten we de capaciteiten van AI eigenlijk evalueren? Onderzoekers benadrukken dat we in de geschiedenis van computationele systemen zelden directe vergelijkingen met menselijke intelligentie hebben gemaakt. De natuur van computationele systemen – die vaak in staat zijn om taken uit te voeren die ver buiten menselijke mogelijkheden liggen – vraagt om een geheel andere benadering van evaluatie.

Er is een groeiende roep om nieuwe benchmarks en evaluatie-instrumenten die recht doen aan de unieke aard van AI. Deze moeten niet alleen kijken naar de logica en abstractie van redeneringen, maar ook naar creativiteit, praktische probleemoplossing en contextuele aanpassingsvermogen. Het is duidelijk dat de huidige methoden, waaronder traditionele IQ-testen, niet langer volstaan om de veelzijdigheid van moderne AI-systemen te meten.

Dus
Sam Altman's opmerking over de exponentiële groei van AI's "IQ" is een intrigerende, zij het symbolische, weergave van de indrukwekkende vooruitgang die we in de AI-wereld zien. Maar het gebruik van IQ-testen als maatstaf voor kunstmatige intelligentie blijft problematisch. 

AI en menselijke intelligentie zijn twee totaal verschillende concepten, ieder met hun eigen sterke punten en beperkingen. Terwijl IQ-testen ons enigszins inzicht geven in bepaalde cognitieve vaardigheden, moeten we erkennen dat ze tekortschieten in het vangen van de volledige reikwijdte en complexiteit van AI-prestaties. De uitdaging voor de toekomst ligt in het ontwikkelen van nieuwe, meer geschikte evaluatiemethoden die recht doen aan de unieke vermogens van kunstmatige intelligentie